It’s the economy, stupid!
14 oktober 2017
De uitdrukking It’s the economy, stupid! wordt wel toegeschreven aan de voormalige Amerikaanse president Bill Clinton. Het lot van politici wordt bepaald door de economische prestaties van een land, of een politicus daar nu iets aan kan doen of niet.
Om er een iets andere draai aan te geven: zouden de Catalanen — of in elk geval een luidruchtige minderheid ervan — ook naar onafhankelijkheid streven als de regio economisch zwak stond? Moeilijk te zeggen. In elk geval is Catalonië een sterke regio in economisch opzicht. De productie per hoofd van de bevolking ligt een kwart hoger dan het Spaanse gemiddelde. Laten we zeggen dat voor de Catalanen de economie in elk geval geen belemmering is om naar onafhankelijkheid te streven.
In Nederland vertoont met name de provincie Friesland een eigen culturele identiteit, vooral via de taal, net zoals dat in Catalonië het geval is. Toch hoor je in Friesland geen Catalaans geïnspireerde onafhankelijkheidsgeluiden. Dat zou ook onverstandig zijn, tenminste, als je je laat leiden door economische overwegingen.
Het Friese bruto regionaal product per hoofd van de bevolking ligt maar liefst 30 procent onder het Nederlandse gemiddelde. De twee andere noordelijke provincies doen het iets beter, maar komen ook niet in de buurt van het Nederlandse gemiddelde. In Groningen, zonder aardgasopbrengst, wordt per hoofd van de bevolking 20 procent minder dan het landelijk gemiddelde geproduceerd, in Drenthe 28 procent minder.
Deze cijfer willen niet zeggen dat de noordelingen 20 tot 30 procent minder te besteden hebben dan de gemiddelde Nederlander. Productie en inkomen mogen dan macro-economisch even groot zijn, de verdeling van het inkomen binnen een land wordt mede bepaald door de sociale uitkeringen. Werkloosheidsuitkeringen, bijstand, AOW — de bulk wordt in het westen van het land verdiend.
Er is dan ook een constante inkomensstroom vanuit het westen richting de periferie, waaronder de noordelijke provincies. Die inkomensoverheveling zorgt ervoor dat de besteedbare inkomens in het noorden niet dramatisch verschillen van het Nederlandse gemiddelde, maar die verschillen kunnen toch nog oplopen tot zo’n 10 procent.
Heel anders ligt de situatie in regio's die zowel economisch als cultureel dominant zijn binnen een natie, zoals Vlaanderen ten opzichte van Wallonië en Noord-Italië ten opzichte van het arme Zuiden. Zo gezien kunnen we nog wat beleven. Misschien moeten we een beetje opschieten met de Europese eenwording.
Actuele Beschouwingen