Informatie
U wilt uw huis verkopen, maar u verzwijgt tegenover de koper de nabij gelegen hangplek voor jongeren. Daar moet de koper zelf maar achter komen, vindt u. We treffen hier een voorbeeld van een algemeen verschijnsel aan, namelijk een ongelijke verdeling van informatie. Je kunt je ook afvragen of het gedrag van de verkoper moreel laakbaar is. Omdat het een nogal lastige vraag betreft, laat ik het antwoord graag aan u over.
In het economisch leven doen zich voortdurend situaties voor waarbij de één meer informatie heeft dan de ander. Natuurlijk is er ook veel gewenste informatie die domweg niet voorhanden is. U wilt bijvoorbeeld graag weten hoe de aandelenkoersen het de komende maanden gaan doen. Helaas kan niemand u daarover inlichten. Om geheimzinnige redenen kunnen we wel in het verleden, maar niet in de toekomst kijken. Veel informatie is echter wel degelijk ergens aanwezig, maar moeilijk op te sporen. In weer andere gevallen wil men de de informatie niet met u delen.
Met moeilijk op te sporen of niet direct bruikbare informatie krijgt u te maken als u, om eens wat te noemen, de goedkoopste aanvullende ziektenkostenverzekering wilt afsluiten. Als u zich in de materie gaat verdiepen, komt u al snel om in een rijstebrij van verschillende soorten dekkingen en allerlei eigen-risicobedragen. De informatie is in dit geval wel ter beschikking, maar zo moeilijk te interpreteren dat je je kunt afvragen waarom verzekeringsmaatschappijen de markt zo ondoorzichtig houden.
Moreel interessant zijn die gevallen waarin de informatie ongelijk verdeeld is, zoals in ons voorbeeld van de huizenverkoper. Nog duidelijker is een en ander bij aandelentransacties met voorkennis. Iemand die als enige over koersgevoelige informatie beschikt en die informatie gebruikt om koerswinst te behalen, is zelfs strafbaar. Maar meestal ligt het niet zo duidelijk.
Economen gaan ervan uit dat vrije markten een voor ieder optimaal evenwicht tot stand brengen. Daarbij nemen ze vaak aan dat de benodigde informatie volledig en kosteloos is. Zoals we hebben gezien, is daar in veel gevallen geen sprake van. Natuurlijk zijn er websites waar je de premies en dekking van ziektekostenverzekeringen met elkaar kunt vergelijken. Maar in veel gevallen is een economische beslissing een gok, domweg omdat u te weinig informatie hebt. Deze conclusie tast weliswaar het belang van vrije markten niet aan, maar plaatst wel een nuttige kanttekening.
Economie in Beelden