Actuele Beschouwingen



Amerikaanse centrale bank



4 februari 2017

De komende tijd wordt de rol van de Amerikaanse centrale bank interessant. Het Federal Reserve System, kortweg de Fed, heeft net zoals de Europese Centrale Bank mede als taak ervoor te zorgen dat de prijzen niet op hol slaan. Komt de inflatie boven de, laten we zeggen, 2 procent per jaar uit, dan zal de Fed overwegen in te grijpen.

Gaat het economisch goed, hebben de consumenten en investeerders er zin in, dan bestaat de kans op al dan niet forse prijsstijgingen. De Fed dient die dan af te remmen door de rente te verhogen. Geld lenen wordt zo duurder, de bestedingen nemen af en daarmee vermindert de druk op het prijspeil.

Hoe staat het er wat dit betreft voor in de Verenigde Staten? De economie draait daar uitstekend, de bestedingen bevinden zich op een hoog niveau. De inflatie is als gevolg daarvan iets boven de 2 procent uitgekomen. De Fed heeft dan ook in december een kleine renteverhoging doorgevoerd.

In deze situatie komt de nieuwe Amerikaanse president met verschillende maatregelen die zonder twijfel de inflatie nog verder zullen opstuwen. Zo wil hij de infrastructuur grondig gaan aanpakken — geen overbodige luxe overigens. Verder moet er meer geld naar defensie. Hoe een en ander gefinancierd gaat worden is vooralsnog onduidelijk. Hij heeft immers ook een belastingverlaging, vooral voor ondernemingen, aangekondigd.

De extra claim die de overheid op de productiecapaciteit gaat leggen via een toenemend overheidstekort, kan nauwelijks anders dan de inflatie bevorderen. Wat gaat de Fed dan doen? Als ze haar taak serieus neemt, zal ze de rente moeten verhogen. Ze gaat dan de nieuwe president in de weg zitten, want een renteverhoging is slecht voor burgers en bedrijven en maakt het de overheid duurder geld te lenen om het tekort te dekken.

In principe is de Fed, net als de rechterlijke macht, onafhankelijk. De leden van de Board of Governors worden weliswaar door de president — in dit geval een aantal vorige presidenten — benoemd, maar worden geacht zich uitsluitend door de economische situatie te laten leiden, niet door politieke overwegingen.

De vraag is dan wat de nieuw gekozen president van de Verenigde Staten gaat doen. Populisten laten zich doorgaans weinig gelegen liggen aan de scheiding der machten. Zij zijn immers het volk. En dus is een rechtbank al snel een ‘nep-rechtbank’. Even gemakkelijk is het Fed-bestuur een ‘nep-Board’.


Actuele Beschouwingen