Verborgen werkloosheid
25 november 2017
De werkloosheid in Nederland laat al enkele jaren achtereen een bemoedigende daling zien. Nog maar 4,5 procent van de beroepsbevolking zit zonder werk. Het werkloosheidspercentage van 2007, vlak voordat de kredietcrisis toesloeg, hebben we nog niet bereikt — dat lag op 3,7 — maar we komen in de buurt.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meet de werkloosheid op basis van internationale richtlijnen. Vroeger keek men eenvoudig naar het aantal WW-uitkeringen, tegenwoordig wordt de werkloosheid vastgesteld met behulp van enquêtes. Als je aangeeft op zoek te zijn naar betaald werk, al is het maar voor één uur in de week, actief zoekt en direct beschikbaar bent, word je als werkloos beschouwd. Het CBS komt dan voor oktober uit op 404.000 werklozen.
Ook het CBS weet dat dit cijfer niet het hele verhaal vertelt. Wat dit betreft is de zogenaamde ‘barometer beroepsbevolking’ voor liefhebbers interessant. We vinden daar diverse groepen die volgens de officiële definitie niet werkloos zijn, maar die wel als zodanig beschouwd kunnen worden.
Zo meet het CBS 445.000 parttimers, in loondienst dan wel als zzp’er, die meer uren willen werken dan ze feitelijk doen. Zonder werk zitten deze mensen niet, maar er is wel sprake van een onbenut arbeidspotentieel.
Ingewikkelder ligt het bij de criteria actief zoeken en direct beschikbaar zijn. Er zijn mensen die al wel naar werk hebben gezocht, maar niet direct beschikbaar zijn, bijvoorbeeld omdat ze nog studeren. Er is ook een forse groep mensen die wel beschikbaar is, maar niet (meer) op zoek is naar werk. Je kunt aannemen dat daar veel mensen tussen zitten die ontmoedigd zijn geraakt. Bijvoorbeeld oudere werklozen die moeilijk aan de bak komen.
Het is moeilijk te zeggen hoeveel ‘echte’ werklozen tussen die laatste categorieën zitten, maar het zullen er enkele honderduizenden zijn. Alleen de groep mensen die wel beschikbaar is, maar niet (meer) zoekt, telt al 263.000 personen. Rekening houdend met de deeltijders die meer uren willen werken, ligt de feitelijke werkloosheid al snel twee tot drie zo hoog als de CBS-cijfers vertellen.
Wellicht ligt hier ook de verklaring voor het feit dat de lonen de afgelopen jaren tamelijk onbeweeglijk zijn. En dat terwijl de werkloosheid sterk afneemt. Kennelijk is er nog voldoende verborgen werkloosheid om de vacatures te vervullen.
Actuele Beschouwingen