Actuele Beschouwingen



Hoe ongelijk is Nederland?



15 april 2017

Veel mensen hebben het idee dat de ongelijkheid in Nederland de afgelopen jaren is toegenomen. Toch kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) elk jaar met geruststellende cijfers over de ongelijkheid wat betreft de verdeling van de inkomens: die ongelijkheid bleef stabiel en was internationaal aan de lage kant. Voor velen ontstond zo een tegenstelling tussen intuïtie en statistiek.

Economen als Wiemer Salverda en Bas van Bavel hebben al eerder de staf gebroken over de CBS-cijfers. Nu krijgen ze, in elk geval gedeeltelijk, het gelijk aan hun kant als je naar nieuwe CBS-cijfers kijkt. Door een veranderde meetmethode vallen de verschillen hoger uit dan tot nu toe gedacht en nemen ook sneller toe.

Economische ongelijkheid heeft twee aspecten: inkomensongelijkheid en vermogensongelijkheid. Internationaal gezien zijn de Nederlandse vermogens zeer ongelijk verdeeld. Daarover bestaat nauwelijks discussie. De inkomensverdeling is in zekere zin interessanter, omdat we voordurend te horen krijgen dat Nederland in dat opzicht zo'n egalitair land is. De nieuwste CBS-cijfers werpen daar een ander licht op.

De meest gebruikte maatstaf om de inkomensverschillen te meten is de Ginicoëfficiënt. Deze is 0 als er geen verschillen zijn en 1 als het totale inkomen aan één persoon of huishouden toevalt. Voor 2014 was deze coëfficiënt voor Nederland 0,286. Na toepassing van de nieuwe meetmethode steeg deze voor hetzelfde jaar tot 0,304.

Op het oog misschien geen spectaculaire stijging, maar toch een toename van de inkomensongelijkheid met 6 procent. Nederland komt daarmee op het gemiddelde van de EU-landen. Er zijn dus flink wat landen die een gelijkmatiger inkomensverdeling hebben dan Nederland, zoals België en de Scandinavische landen.

Samengevat: de Nederlandse vermogensverdeling behoort tot de meest ongelijke ter wereld, de Nederlandse inkomensverdeling laat internationaal een gemiddeld beeld zien. Tezamen genomen blijft er van het beeld van Nederland als egalitair land niet zo veel over.

Het CBS doet uiteraard niet aan politiek, maar de nieuwste cijfers zouden een rol kunnen gaan spelen in de kabinetsformatie. Met name zijn ze een steun in de rug van GroenLinks, de enige partij in de onderhandelingen die van inkomensnivellering een punt heeft gemaakt.


Actuele Beschouwingen