Actuele Beschouwingen



Griekse staatsschuld



18 februari 2017

Misschien is het beter vóór de verkiezingen van 15 maart niet over de Griekse staatsschuld te praten. Dat kan daarna ook nog wel. De boze kiezer wil elke geleende euro terug. Maar als je even nadenkt, moet je inzien dat die leningen in een zwart gat zijn verdwenen.

De problemen begonnen in 2009, toen bleek dat de Grieken een onjuiste voorstelling van zaken wat betreft hun overheidsfinanciën hadden gegeven. Volgden vanaf 2010 een paar ronden steunverlening door de zogenaamde Troika: de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De bedragen die richting Griekenland zijn gegaan zijn moeilijk voorstelbaar. Het gaat om zo’n € 250 miljard. De Griekse staatsschuld is dan ook geëxplodeerd. Het is gebruikelijk de staatsschuld uit te drukken in een percentage van het bruto binnenlands product (bbp). Voor Griekenland komen we dan op zo’n 175 procent van het bbp. De norm in het eurogebied is 60 procent.

Maar hoe zit het dan met landen als Japan en de Verenigde Staten? Japan heeft een staatsschuld van 250 procent van het bbp, de VS zitten boven de 100 procent. Maar de Japanse staatsschuld is vrijwel geheel in Japanse handen, de Griekse schuld is in buitenlandse handen. En zowel de Japanse als de Amerikaanse economie is sterk genoeg om een forse schuld te kunnen dragen. Dat kun je van de kapotbezuinigde Griekse economie niet zeggen.

Waarom heeft het buitenland de Grieken met ongehoorde bedragen de hand boven het hoofd gehouden? Was het christelijke liefdadigheid? Niet bepaald. De Griekse staatsschuld was aan het begin van de problemen vooral in handen van buitenlandse, vooral Franse en Duitse, banken. Steun aan Griekenland was in de eerste plaats steun aan de eigen banken. Het idee dat de steun 'richting Griekenland' ging, is dus niet geheel overeenkomstig de werkelijkheid.

En nu? Het IMF heeft onlangs in een rapport berekend dat de Griekse staatsschuld onhoudbaar is en uiteindelijk zal oplopen naar 250 procent van het bbp. Gegeven de deplorabele stand van de Griekse economie — een kwart van de beroepsbevolking en meer dan de helft van de jongeren (tot 24 jaar) is werkloos — lijkt het uitgesloten dat de Grieken hier ooit nog uitkomen. De enige optie is dan dat de schulden worden afgeschreven. Maar laten we daarover na 15 maart verder praten.


Actuele Beschouwingen