De voordelen van internationale handel
29 april 2017
“Geen land is ooit slechter geworden van internationale handel.” Aldus het credo van de economische wetenschap de afgelopen twee eeuwen. Ik denk dat die uitspraak in principe juist is, maar dat er een belangrijke kanttekening is te maken.
Tot diep in de achttiende eeuw bestond het idee dat internationale handel een win-lose situatie was. Als het ene land profiteerde, moest een ander land er wel op achteruit gaan. Dat lijkt ook de Amerikaanse president Donald Trump te denken. De Chinezen pikken de banen van de Amerikanen in. Trumps antwoord is dan ook een naar binnen gericht beleid. “Zonder internationale handel zijn we beter af.”
Ook in Frankrijk bestaat een sterk eenzelvige tendens. Het gaat niet goed met de Franse economie en het antwoord van een deel van het electoraat bestaat uit een afwijzing van de globalisering: “Als we ons terugtrekken binnen onze grenzen, kunnen we de problemen zelf oplossen.”
Hadden economen als Adam Smith en David Ricardo het een paar honderd jaar geleden dan bij het verkeerde eind? Ze betoogden dat internationale handel een win-win situatie opleverde. Elk land specialiseert zich in de productie waarin het een kostenvoordeel heeft en haalt weer andere producten daar waar ze het goedkoopst zijn. Hoe kun je daar minder van worden?
Het lijdt geen twijfel dat de historisch gezien ongeëvenaarde economische groei in de negentiende en twintigste eeuw mede aan de uitbreiding van de internationale handel te danken is. Maar dit soort processen gaat altijd gepaard met grote verschuivingen binnen economieën. Verschuivingen die banen kosten én opleveren, maar het kost vaak een generatie voordat iedereen weer op z'n plek zit.
In Nederland halen we geen steenkool meer boven de grond en maken we geen vliegtuigen meer. Die producten halen we elders. Maar, ondanks het verlies van deze bedrijfstakken, is de Nederlandse economie vanaf 1950 sterk gegroeid. De Amerikaanse economie is in dezelfde periode zelfs nog sneller gegroeid, maar grote delen in het midden van de VS maken een ontvolkte en desolate indruk. Daar wordt de globalisering wel degelijk als een win-lose proces gezien.
Uiteindelijk is de vraag niet in de eerste plaats of we beter af zijn met internationale handel, maar of we in staat zijn de groei die het gevolg van die handel is aan iedereen ten goede te laten komen. Gezien de opkomst van het populisme in de westerse wereld zijn we daar niet in geslaagd.
Actuele Beschouwingen